Zen in en zin van gewichtheffen

In dit blog heb ik al vaker laten merken dat ik gewichtheffer ben. Niet zozeer een gewicht til, maar vanaf de grond tot boven het hoofd in één keer of in tweeën – de olympische stijl. De manier waarop ik dit benader wil ik in dit artikel kort toelichten. Misschien moedigt het anderen ook aan om deze krachtsport vanuit een breder perspectief te beoefenen? Niet zozeer om het resultaat, maar meer als proces.

Zen en gewichtheffen

Zen is een vorm van (mahayana) boeddhisme vanuit concentratie-meditatie (dhyana). Hiermee wordt inzicht verkregen in de eigen ware aard om zo de weg te openen naar een bevrijde manier van leven.
Het is inmiddels wetenschappelijk vaker aangetoond dat vormen van gerichte aandacht mensen kunnen helpen om meer in het moment te zijn zonder daarbij direct te beoordelen, oordelen of veroordelen. Zelf ben ik al vanaf jonge leeftijd in aanraking gekomen met vormen van meditatie – ik ben gelovig opgevoed en ook een gebed kun je beschouwen als een vorm van meditatie. Zonder dat ik nog met dat geloof verbonden ben, is dit wel de basis voor mijn belangstelling voor meditatie geweest.

Als je begint met vormen van mediteren, dan is dat vaak gericht op het leren waarnemen van je lichaam, ademhaling, zintuigen of gedachten. Later kan het zijn dat je leert om in beweging te zijn en daarbij de aandacht daar in te richten. De meditaties kunnen uitgebreid worden naar beweging – wandelingen en yoga zijn dan het meest bekend. De meer dynamische yoga schakelt houdingen en ademhaling aan elkaar. Daarmee is ook de overeenkomst gelegd tussen gewichtheffen en zen – je concentreert je op de actie, maar zult er ook min of meer los van de concentratie in de actie moeten zijn.

Of je nu een pad van verlichting zult vinden is denk ik in ieder geval niet letterlijk zo – je tilt toch echt zware gewichten. Maar zelf heb ik meermalen ervaren dat er momenten zijn dat ik bij het behalen van een nationaal record het gevoel had dat dit “licht” voelde. Je kunt dus ook in een zware en snelle actie een andere vorm van bewustzijn ervaren. “Lifters high” is denk ik net zo goed mogelijk als “runners high”.

Zin van gewichtheffen

Gelukkig is de laatste tijd veel aandacht ontstaan voor de neveneffecten van (kracht)sport – kinderen en volwassenen leren sneller en beter als zij voldoende sporten en dan niet uitsluitend conditioneel, maar zeker ook met externe gewichten werken. En natuurlijk zijn er nog veel meer voordelen in fysieke zin zoals het dagelijks functioneren en je verbeterde botdichtheid.

Uiteraard is gewichtheffen extreem vergankelijk. In een paar seconden is de actie voorbij, je kunt er soms nog wat herhalingen bij plakken, maar de pauzetijd duurt feitelijk minstens 10 x zo lang dan de actie. Je zit dus meer stil dan dat je in beweging bent. Genoeg mensen die al bij voorbaat daar de zin niet van willen en kunnen inzien. Bij de zwaarste beurten is het bijvoorbeeld op mijn leeftijd nog zeer de vraag of je die ooit nog zult herhalen. Of hoever je nog kunt doorgroeien als je jonger bent. Ik zie dat als mooie gedachten om op te (her)kauwen in de pauze tussen het tillen!

Door de complexiteit en heftigheid van de oefening, kun je opmerkzamer zijn naar je hartslag, ademhaling en bewegingsapparaat. Het jaagt jezelf op, maar later kun je in het herstel tot een diepere ontspanning komen. Mijn advies, neem om dit stadium te kunnen bereiken, daar ook de tijd voor.

Tegenwoordig is het goed mogelijk om beelden te bekijken van jezelf of anderen, ook als het lang geleden was. Het gewichtheffen is daardoor minder vergankelijk dan vroeger, maar zelf beschouw ik het niet als wetenschap of als kunstvorm. Daarin zit vaak meer blijvends of wordt zoals in dans beweging als universele taal en expressie gebruikt. Het is puur sport en vanuit die optiek al zinvol genoeg. Of anderen daar nu getuige van zijn of niet, ik ben vooral bezig met mijn eigen grenzen te verkennen.

Gewichtheffen levert op de assen “skills” en “challenge” een mooie kans op positieve belevingen. De moeite waard om te doen? Gun jij jezelf een levenslange uitdaging? Ga jij ook zo lang als je fysiek kan gewichtheffen? Doe je best!